Het boek Utopia van Thomas More staat aan het begin van een 500 jaar lange traditie van utopisch denken binnen de architectuur: de zogenaamde ‘papieren architectuur’. Het ontwerp van de ideale stad of maatschappij streeft niet naar realisatie. De utopie bestaat slechts op papier, en behoort daar ook te blijven. Toch is de utopie een van de meest doeltreffende instrumenten om onze maatschappij in vraag te stellen en nieuwe ideeën ingang te doen vinden.

Thomas More situeert Utopia op een eiland. Die figuur is niet toevallig gekozen. Het eiland is de idylle van een binnen zonder buiten. De radicale organisatie van de samenleving kan zich slechts handhaven in isolement, vrij van externe invloeden. Het eiland is een metafoor voor zuiverheid en perfectie, maar het is ook een gevangenis en een totalitair systeem.

De tentoonstelling stelt de vraag naar het kritische vermogen van de utopie en naar de architectuur als utopische praktijk. Kan het utopisch denken vandaag nog relevant zijn? Hoe zou een utopie er uitzien die zich opent voor het andere en het vreemde? Kunnen we de utopie nog situeren op een ongerept eiland? En is goede architectuur niet altijd een beetje utopisch?

Het 500 jaar oude boek van Thomas More is nog verbazend actueel. De tentoonstelling vertrekt van een close reading van de tekst en de vragen die hij opwerpt voor de 21ste eeuw. Vier architectenteams en een kunstenaarscollectief gaan aan de slag met die vragen en houden het Europa van vandaag een spiegel voor. EUtopia is letterlijk ‘papieren architectuur’: alle installaties zijn uitgevoerd in papier en ijle materialen.